«Οιωνός διαμελισμού» το ψηφιδωτό της Συρίας - Ποιοι και ποια εδάφη καταλαμβάνουν - Δείτε χάρτη

Χρειάστηκαν λίγα 24ωρα για να αλλάξει άρδην το σκηνικό στη Μέση Ανατολή. Από τη Γάζα και τον Λίβανο, το επίκεντρο μεταφέρθηκε στη Συρία, με την Τουρκία να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις. Η βίαιη καθαίρεση του Μπασάρ αλ Άσαντ από τον προεδρικό θώκο της Συρίας, από τζιχαντιστικές ομάδες που φέρονται να υποστηρίζονται υπογείως από την Άγκυρα, διαμόρφωσε μία εντελώς διαφορετική κατάσταση στην περιοχή, μετατοπίζοντας το «μέτωπο» στη Δαμασκό. Από την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ, στο έδαφος της Συρίας δρουν αυτόνομες τζιχαντιστικές ομάδες, οι οποίες είναι παρακλάδια του Ισλαμικού Κράτους και άλλων χαρακτηρισμένων τρομοκρατικών ομάδων, οι οποίες καταλαμβάνουν περιοχές, την ίδια στιγμή που τόσο η Τουρκία, όσο και το Ισραήλ, επιχειρούν στρατιωτικά οι μεν στις περιοχές των Κούρδων και οι δε με εκτενείς βομβαρδισμούς σε στρατιωτικές υποδομές. Παράλληλα, συμφέροντα έχουν τόσο η Ρωσία, όσο και οι ΗΠΑ, με το ψηφιδωτό να γίνεται ακόμη πιο πολύπλοκο με την πσρουσία του Ιράν, το οποίο είχε δημιουργήσει διαδρόμους για τη μεταφορά οπλικών συστημάτων προς τον Λίβανο και τη Χεζμπολάχ. Ωστόσο, η Τουρκία και το Ισραήλ δείχνουν ότι έχουν αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πεδίο, ενώ στη Δαμασκό η κατάσταση είναι εντελώς ρευστή, καθώς αναμένεται η αντίδραση της Δύσης και μία πιθανή αποδοχή της... νέας τάξης πραγμάτων, ακόμη και με την αναγνώριση μίας κυβέρνησης που θα απαρτίζεται από τζιχαντιστές που μέχρι πρότινος χαρακτηρίζονταν τρομοκράτες. Ας εξετάσουμε, ωστόσο, τα δεδομένα που έχουμε από τη Συρία και κυρίως ποιοι καταλαμβάνουν και ποια εδάφη, μία εικόνα που παραπέμπει σε έναν πολύ πιθανό διαμελισμό της χώρας, σενάριο που ακούγεται ολοένα και πιο έντονα: 1)Η μετάβαση της εξουσίας Καθώς οι Σύροι επευφημούν την πτώση του βάναυσου καθεστώτος του Άσαντ, ο μεταβατικός πρωθυπουργός Μοχάμαντ Αλ Μπασίρ, που συνδέεται με τους αντάρτες, διορίστηκε να επιβλέπει τη μετάβαση της εξουσίας. Οι υπουργοί από την Κυβέρνηση Σωτηρίας που συνδέεται με τους αντάρτες που κυβερνά την πόλη Ιντλίμπ, θα υπηρετήσουν μαζί με ανθρώπους που ήταν σε καίρια πόστα επί εποχής Άσαντ, σε μια προσωρινή κυβέρνηση μέχρι τον Μάρτιο. Το τι μέλλει γενέσθαι θα εξαρτηθεί εν πολλοίς απο τις εξελίξεις, αλλά και από τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, όπου αναμένουμε τον Ιανουάριο τη μετάβαση απο την κυβέρνηση Μπάιντεν, στην κυβέρνηση Τραμπ. 2)Η «γραμμή» των ΗΠΑ Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωδσαν δια στόματος του ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν ότι θα αναγνωρίσουν και θα υποστηρίξουν μια νέα κυβέρνηση που θα επιλέξουν οι Σύροι και που θα ακολουθεί τέσσερις βασικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και της αποτροπής της χρήσης της χώρας ως βάσης για την τρομοκρατία. Αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν είπε ότι οι ΗΠΑ δεν συζητούν σοβαρά τη διαγραφή της τζιχαντιστικής ομάδας HTS από τον χαρακτηρισμό της ως τρομοκρατικής οργάνωσης. Ωστόσο, η ανάληψη της ηγεσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ δεν αποκλείει την ανατροπή, έστω και σε ορισμένα σημεία, της αμερικανικής «γραμμής», καθώς ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος χαρακτηρίζεται από το απρόβλεπτο των αποφάσεών του. 3)Το Ισραήλ και οι σαρωτικές επιθέσεις του Το Ισραήλ παραδέχθηκε ότι έπληξε θέσεις στη Συρία τουλάχιστον 480 φορές μέσα σε μόλις δύο ημέρες, χτυπώντας τα περισσότερα από τα στρατηγικά αποθέματα όπλων της χώρας και καταστρέφοντας τον στόλο του συριακού ναυτικού. Εν τω μεταξύ, μετά την κατάληψη της αποστρατικοποιημένης «περιοχής διαχωρισμού» μεταξύ των κατεχόμενων από το Ισραήλ Υψίπεδων του Γκολάν και της υπόλοιπης Συρίας, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν φτάσει σε ένα χωριό μόλις 16 μίλια από τη Δαμασκό, δήλωσε μια ομάδα Σύριων ακτιβιστών, με τη γαλλική διπλωματία να καλεί το Τελ Αβίβ να αποχωρήσει από την περιοχή. 4)Η αντίδραση των αραβικών κρατών και του ΟΗΕ Σαουδική Αραβία, Τουρκία, Αίγυπτος, Ιορδανία, Ιράν και Κατάρ καταδίκασαν την επέκταση του Ισραήλ στα Υψίπεδα του Γκολάν και το κατηγόρησαν ότι εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να αρπάξει περισσότερη γη. Ο ΟΗΕ είπε ότι η κατάληψη της ουδέτερης ζώνης από το Ισραήλ παραβίαζε μια συμφωνία του 1974 και ζήτησε να τερματιστούν οι αεροπορικές επιδρομές. Ο χάρτης «διαμελισμού» της Συρίας Ο χάρτης που ακολουθεί αποτυπώνει την πολυπλοκότητα της κατάστασης στο έδαφος της Συρίας και τους «οιωνούς διαμελισμού», οι οποίοι πυκνώνουν όλο και περισσότερο.

Ποια είναι τα βασικά σημεία που αναδεικνύει ο χάρτης: 1)Μία έκταση μεγαλύτερη από το 50% της εδαφικής ακεραιότητας, είχε ήδη χαθεί από την κυριαρχία της κυβέρνησης Άσαντ. 2)Ο Εθνικός Στρατός (SNA), με τη στήριξη της Άγκυρας, έχει καταλάβει και ελέγχει εδάφη στα σύνορα με την Τουρκία. 3)Δυνάμεις τζιχαντιστών υπό την ηγεσία του HTS, ελέγχουν εδάφη που εκτείνονται από τα σύνορα με τον Λίβανο, έως και τα σύνορα με την Τουρκία. 4)Οι Κούρδοι, που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, έχουν στην κατοχή τους ένα πολύ μεγάλο μέρος των εδαφών της Συρίας. 5)Οι Ισραηλινές δυνάμεις έχουν εισχωρήσει τόσο στα Υψίπεδα του Γκολάν, φτάνοντας κοντά στην πρωτεύουσα Δαμασκό. 6)Εκτός των παραπάνω, υπάρχουν διάφορες ένοπλες τζιχαντιστικές ομάδες, οι οποίοι δεν κατονομάζονται, αλλά δρουν σε περιμετρικά αμερικανικών βάσεων. Πηγή: skai.gr

Πενήντα χρόνια Κυπριακό Άγος – Ένας απολογισμός 20/07/2024

ΠΑΠΑΣΙΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Πενήντα χρόνια από τη μαύρη επέτειο της εισβολής του ΑΤΤΙΛΑ στη Μεγαλόνησο, που δυστυχώς ταυτίζεται με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και την έναρξη της Μεταπολίτευσης, συνεχώς διευρύνονται οι οδυνηρές συνέπειες της παράνομης τουρκικής εισβολής και κατοχής του βορείου τμήματος του νησιού. Η επέκταση της κατοχής με το παράνομο μερικό άνοιγμα στα Βαρώσια, η αμετακίνητη πλέον θέση της Τουρκίας για δύο “ισότιμα” κράτη, οι συνεχείς παραβιάσεις της ΑΟΖ της Κύπρου, η επέκταση του αεροδρομίου στο κατεχόμενο τμήμα της Λευκωσίας και η δημιουργία στρατιωτικής βάσης drones στα Κατεχόμενα, καταδεικνύουν την επιδείνωση της κατάστασης η οποία έχει λάβει χαρακτηριστικά μη αναστρέψιμης διχοτομικής πραγματικότητας. Αποκορύφωμα όλων αυτών αποτελούν οι προκλητικές πανηγυρικές εκδηλώσεις με συμμετοχή τεράστιων στρατιωτικών δυνάμεων για τα πενήντα χρόνια εισβολής του ΑΤΤΙΛΑ. Η κατάσταση αυτή γεννά την ανάγκη μιας συνολικής οδυνηρής αποτίμησης, που είναι όμως κρίσιμος παράγοντας για την κατανόηση των γεωπολιτικών δεδομένων και την άμεσα επιβαλλόμενη αλλαγή της στάσης της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προς το Κυπριακό ζήτημα. Και αυτό γιατί οι εξελίξεις αυτές προκαλούν σοβαρές ανησυχίες για το μέλλον του Ελληνισμού στη περιοχή, αφού σε αντίθεση με τις ανιστόρητες και εθνικά επικίνδυνες αντιλήψεις «Η Κύπρος κείται μακράν», που κυριάρχησαν στο πολιτικό σύστημα της χώρας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η μοίρα και το μέλλον του Ελληνισμού περνά από τη Κύπρο, που αποτελεί ένα εκ των σημαντικών γεωπολιτικών πυλώνων για τον έλεγχο της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Εξ’ ου η πάγια βρετανική πολιτική για διατήρηση των βάσεων της στο νησί πάση θυσία, μέσω του δόγματος “διαίρει και βασίλευε”, αλλά και η τουρκική στρατηγική για διατήρηση και νομιμοποίηση της κατοχής του βορείου τμήματος έναντι οποιοδήποτε κόστους. Και όμως αυτό που αποτελεί στρατηγικό στόχο των αντιπάλων του Ελληνισμού, το πολιτικό προσωπικό της χώρας, κάτω από το συνδυασμό του εξαρτησιακού και φοβικού συνδρόμου, που συνιστά ένα δηλητηριώδη μικροελλαδισμό, κινήθηκε ακριβώς στον αντίποδα έχοντας σταδιακά παραιτηθεί, όχι μόνο από το στόχο να ακυρώσει τα κατοχικά τετελεσμένα, αλλά ούτε καν να θέσει φραγμούς σε τυχόν νέα κατοχικά τετελεσμένα από τον επικίνδυνο νεοοθωμανικό αναθεωρητισμό (Βαρώσια, ΑΟΖ Κύπρου, παράνομες γεωτρήσεις κλπ). Δίνει έτσι την εικόνα της στρουθοκαμήλου, όπου ενώ η Κύπρος πολλαπλασιάζει αντικειμενικά τη γεωπολιτική αξία του Ελληνισμού, από το υποκριτικό και ενοχικό δόγμα «Η Κύπρος κείται μακράν» που σημάδεψε όλη την Μεταπολίτευση σήμερα να οδηγηθούμε στην ουσιαστική εγκατάλειψη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξού και η χαίνουσα πληγή του Ελληνισμού, που είναι η λύση του κυπριακού, τοποθετείται παντελώς στο περιθώριο στον ψευδεπίγραφο ελληνοτουρκικό διάλογο του τελευταίου έτους. Η στρατιωτική “επιβίβαση” της Τουρκίας το 1974, στην απροστάτευτη Μεγαλόνησο, εξαιτίας της διπλής προδοσίας της Χούντας των Συνταγματαρχών, με την απόσυρση της Μεραρχίας, που είχε αποστείλει κρυφά ο Γεώργιος Παπανδρέου και, στη συνέχεια με το τραγικό πραξικόπημα κατά του, τότε, ηγέτη της Κύπρου Μακαρίου, εν γνώσει του τότε φαιδρού αρχηγού της ελληνικής Χούντας Ιωαννίδη, ο οποίος μάλιστα ήξερε επακριβώς ότι οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις θα αποβιβαστούν στην Κυρήνεια χωρίς αντίσταση, με συνέπεια την αιματηρή διχοτόμηση του νησιού, αποτελεί τον τελευταίο σταθμό της πορείας συρρίκνωσης του Ελληνικού Έθνους, που ξεκινά από την Μικρασιατική Καταστροφή. Έτσι, για πρώτη φορά, μετά το 1922 ο Ελληνισμός υπέστη στρατιωτική ήττα και απώλεσε εθνικό έδαφος χωρίς μάλιστα ουσιαστική μάχη, κάτι που πλέον έχει παγιωθεί, αφού σύμφωνα με την παγκόσμια στρατιωτική ιστορία, ό,τι κερδίζεται στο πεδίο της μάχης, πολύ δύσκολα επανακτάται μόνο με διαπραγματεύσεις. Η εθνική αυτή απώλεια εμπεριέχει και το επιπρόσθετο επιβαρυντικό στοιχείο ότι η μισή Κύπρος χάθηκε χωρίς στην ουσία να έχουμε πολεμήσει, κάτι που δημιούργησε την υποδόρια αίσθηση της αδυναμίας έναντι της Τουρκίας, που αποτελεί και το βασικό πυρήνα του φοβικού συνδρόμου από το οποίο κατατρύχονται το Ελληνικό και το Κυπριακό πολιτικό προσωπικό εξουσίας. Η αιτία για αυτή τη μεγάλη εθνική καταστροφή ήταν τα ολέθρια διαχρονικά λάθη των ελληνικών πολιτικών ηγεσιών, ο άθλιος ρόλος της Βρετανίας, με τον αταλάντευτο στόχο της της διαίρεσης του νησιού, με αποκορύφωμα τον ηλίθιο και προδοτικό ρόλο της Χούντας των Συνταγματαρχών. Σε όλη αυτή την περίοδο, η λαβωμένη Κύπρος διέπρεψε οικονομικά και έγινε μέλος της ΕΕ ως Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς όμως ποτέ να μπορέσει να λύσει το ακανθώδες πρόβλημα της διαίρεσης και της τουρκικής κατοχής, παρά τα καταψηφιστικά ψηφίσματα του ΟΗΕ. Και αυτό γιατί απουσίαζε όλα αυτά τα χρόνια μια σοβαρή εθνική στρατηγική, που θα είχε ως στόχο την συνεχή διεθνοποίηση του Κυπριακού, το επίμονο αίτημα εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και των αυτονόητων ρυθμίσεων για όλα τα σύγχρονα κράτη. Και παράλληλα, τη δημιουργία ενός σημαντικού αναλογικού στρατιωτικού ισοδύναμου με εξοπλισμό με έξυπνα όπλα και τις κατάλληλες διεθνείς στρατιωτικές συμμαχίες. Οι υποτελείς πολιτικοοικονομικές ελίτ της Αθήνας και της Λευκωσίας μετέτρεψαν ένα κορυφαίο διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε ένα διμερές ελληνοτουρκικό πρόβλημα με συνέπεια σήμερα την ημέρα πένθους του Ελληνισμού, θρασύτατα η Τουρκία να βαπτίζει τον ΑΤΤΙΛΑ ειρηνική επιχείρηση και να επιρρίπτει μάλιστα και τις ευθύνες στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις Ερντογάν ενώπιον του Τέταρτου Σώματος Στρατού στην Άγκυρα τον περασμένο Μάρτιο, ο οποίος δήλωσε κυνικά: «Ίσως μάλιστα αν είχαμε πιέσει προς τον Νότο, το λέω αυτό με τα σημερινά δεδομένα, δεν θα υπήρχε πλέον νότος και βορράς και η Κύπρος θα ήταν εντελώς δική μας». Το Κυπριακό είναι χαρακτηριστική περίπτωση της πολιτικο-διπλωματικής και στρατιωτικής αδυναμίας της Ελλάδος στη Νεότερη Ιστορία της. Το δίκαιο και νόμιμο αρχικό αίτημα της Ένωσης ενταφιάστηκε για πάντα από τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, με την αναγνώριση της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης και με ένα ανεφάρμοστο Σύνταγμα, που αποτέλεσε τον “διάδρομο” για την διχοτομική κατάληξη του νησιού. Αποτελεί, αναμφισβήτητα, στρατηγική ήττα του πολιτικού κατεστημένου της Χώρας και της “παρασιτικής” οικονομικής ολιγαρχίας, τους οποίους χαρακτηρίζει διαχρονικά το σύνδρομο του “ενδοτισμού”. Με τις πολιτικές τους, αφού αποδέχθηκαν την de facto διχοτόμηση της Μεγαλονήσου, στην συνέχεια μετέτρεψαν ένα κορυφαίο διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής, σε ένα διμερές εσωτερικό Ελληνοτουρκικό πρόβλημα, “νομιμοποιώντας” έτσι έμμεσα την τουρκική κατοχή. Υποδόρια και συστηματικά καλλιεργήθηκε από τις κατώτερες των περιστάσεων ηγεσίες στην Ελλάδα και στην Κύπρο, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (Ανδρέας Παπανδρέου και Τάσσος Παπαδόπουλος), η αποδοχή της ήττας. Παρά το γεγονός ότι ο κυπριακός λαός αντιστάθηκε στις πολυποίκιλες πιέσεις του διεθνούς παράγοντα και των εσωτερικών δυνάμεων και απέρριψε το εκτρωματικό σχέδιο Ανάν, το οποίο θα οδηγούσε στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στη δημιουργία Συνομοσπονδίας, που αποτελεί στρατηγικό στόχο της Τουρκίας, αφενός για να κατοχυρώσει τα παράνομα κεκτημένα της Τουρκίας από την εισβολή του 1974 και αφετέρου για να μπορεί, μέσω της χαλαρής κεντρικής κυβέρνησης, να ασκεί και τον πολιτικό έλεγχο στο ελεύθερο κομμάτι της Μεγαλονήσου, ποτέ δεν υπήρξε ο απεγκλωβισμός από αυτή την αδιέξοδη εμμονή – πρόσχημα στη λεγόμενη “διζωνική Ομοσπονδία”, που πέραν του ατελέσφορου της, αποτελεί και την “Κερκόπορτα” για τη Συνομοσπονδία. Είναι τόσο βιωματικά ριζωμένη αυτή η αντίληψη, που δεν άλλαξε στο παραμικρό ακόμα και στις ιδιαίτερες συνθήκες, που προκάλεσε η ρωσική εισβολή την Ουκρανία, η οποία ενεργοποίησε τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους μέσω του ΝΑΤΟ, με βασική σημαία την εναντίωση τους στον αναθεωρητισμό εντός της Ευρώπης. Και ενώ η κατοχή της Κύπρου αποτελεί τον πρώτο ακρωτηριασμό ευρωπαϊκού κράτους, η Ελλάδα και η Κύπρος δεν συνέδεσαν ξεκάθαρα το κυπριακό με το ουκρανικό ζήτημα, αποτελώντας έτσι αυτό ένα “φύλλο συκής” για την ακατανόητη επίδειξη αντιρωσικής ρητορικής, που επιδεικνύει η σημερινή ελληνική κυβέρνηση. Αντιθέτως, η Τουρκία συνεχίζοντας χωρίς καμία έκπτωση τη στρατηγική σχέση με τη Ρωσία, που της προσφέρει γεωπολιτικό βάθος, λειτουργεί παράλληλα ανενόχλητη λαμβάνοντας και σχετικά “δώρα” από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.

Βασιλόπιτα την Πρωτοχρονιά. Το έθιμο και η ιστορία της

Βασιλόπιτα ονομάζεται η πίτα που παρασκευάζεται σε ορισμένες χώρες από τους χριστιανούς παραμονές της Πρωτοχρονιάς και κόβεται (μοιράζεται) λίγο αφότου αλλάξει ο χρόνος. Στην Αθήνα συνηθίζεται η λεγόμενη «πολίτικη» Βασιλόπιτα η οποία παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, κατασκευάζεται σε διάφορα μεγέθη και είδη αλλά συνήθως είναι φουσκωτή, αφράτη και γλυκιά. Σε άλλα μέρη επικρατούν άλλοι τρόποι κατασκευής με μπαχαρικά κ.α. Στη δυτική Μακεδονία αντί για την «πολίτικη» Βασιλόπιτα συχνά η βασιλόπιτα είναι μια τυρόπιτα ή πρασόπιτα. Βασικό όμως κοινό γνώρισμα είναι ότι στο εσωτερικό όλων τοποθετείται νόμισμα, συνήθως κοινό όμως σε ορισμένες περιπτώσεις χρυσό (κωσταντινάτο) ή ασημένιο. Στην ελληνική επαρχία, ανάλογα με το έθιμο, τοποθετείται στο εσωτερικό της βασιλόπιτας μικρό κομμάτι άχυρου, κληματόβεργας ή ελιάς ή, σε κτηνοτροφικές περιοχές, ένα μικρό κομμάτι τυρί, για να φέρουν καλή τύχη στην παραγωγή. Σε άλλα μέρη, αντί αυτού κατασκευάζουν μικρό στεφάνι από κληματόβεργες που όποιος το βρει στα χωράφια θα είναι τυχερός στα σπαρτά, ή στην ελαιοπαραγωγή ή στο κρασί κλπ. Συχνά γράφεται πάνω στη βασιλόπιτα ο αριθμός του νέου έτους, με σειρές αποφλοιωμένων αμυγδάλων ή με ζάχαρη. Το ελληνικό έθιμο της βασιλόπιτας Η Βασιλόπιτα κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους κυρίως μετά από φαγοπότι όπου και ακολουθεί χαρτοπαιξία «για το καλό του καινούργιου χρόνου». Έτσι στις 12.00 ακριβώς τα μεσάνυχτα με την αλλαγή του έτους σβήνουν τα φώτα και μετά ένα λεπτό ξανανάβουν ευχόμενοι και αντευχόμενοι όλοι «Χρόνια Πολλά» και «Ευτυχισμένο το νέο έτος». Τότε προσκομίζεται η Βασιλόπιτα στο τραπέζι όπου ο νοικοκύρης αφού την σταυρώσει με το μαχαίρι τρεις φορές αρχίζει να τη κόβει σε τριγωνικά κομμάτια προσφερόμενο σε κάθε ένα παριστάμενο μέλος της οικογένειας ή φίλων και συγγενών με πρώτο κομμάτι του σπιτιού (ή του Χριστού της Παναγίας και του Άι Βασίλη), του σπιτονοικοκύρη, της σπιτονοικοκυράς και των άλλων παρισταμένων κατά τάξη συγγένειας και ηλικία με τελευταίο το κομμάτι του φτωχού ή πάλι του σπιτιού, χωρίς βέβαια να λησμονούνται τυχόν μετανάστες, ασθενείς και άλλα πρόσωπα της οικογένειας που για διάφορους λόγους δεν παρίστανται. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να κοπεί κομμάτι «για την εταιρεία», «για το μαγαζί» κ.λ.π. Το κόψιμο της Βασιλόπιτας γίνεται και τις άλλες μέρες του «Δωδεκαήμερου» των εορτών. Υπουργεία, γραφεία και σύλλογοι μπορεί να κόβουν βασιλόπιτες μέχρι και το μήνα Φεβρουάριο. Σε πολλά νησιά με το ξημέρωμα της 1ης του Νέου Έτους αναλαμβάνει ο σπιτονοικοκύρης να καθαγιάσει την οικία κρατώντας είτε τμήμα της Βασιλόπιτας είτε του αντίστοιχου των Χριστουγέννων «Χριστόψωμο »και ένα κερί μπαινοβγαίνοντας στη πόρτα τρεις φορές λέγοντας «έξω τα κακά, μέσα τα καλά». Ιστορία της βασιλόπιτας Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων» (των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν «φασουλοβασιλιά». Το κόψιμο στις βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν. Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Λουκάτο αποτελεί εξέλιξη του γνωστού και λαϊκού εθίμου στις πρωτοχρονιάτικης πίτας. Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στις θεούς. Τέτοιες γιορτές ήταν τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια. Χαρακτηριστικό στοιχείο στις βασιλόπιτας είναι ότι ο άνθρωπος δοκιμάζει την τύχη του με το κέρμα στις, προσπαθώντας να μαντέψει πώς θα του έρθουν τα πράγματα στη νέα χρονιά. Σε όποιον πέσει το φλουρί, στις θα είναι ο τυχερός και ευνοούμενος του νέου έτους! Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη Βασιλόπιτα. Ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση Πέρα όμως αυτού του φράγκικου εθίμου, που επικράτησε στην Ευρώπη, υπάρχει και μία θρησκευτική παράδοση που συνδέει και με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Κατά την θρησκευτική λοιπόν παράδοση κάποτε στη Καισαρεία της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία που επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος ήλθε να τη καταλάβει ο Έπαρχος της Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει. Τότε ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν ότι χρυσαφικά μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσει ως «λύτρα» στον επερχόμενο κατακτητή. Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή. Κατά την παράδοση όμως είτε επειδή μετάνιωσε ο έπαρχος, είτε (κατ΄ άλλους) εκ θαύματος ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του, ο Έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη καταστροφή. Προκειμένου όμως ο Μέγας Βασίλειος να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν μικροί άρτοι εντός των οποίων τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού. Το γεγονός αυτό απέληξε σε διπλή χαρά από της αποφυγής της καταστροφής της πόλης και συνεχίσθηκε η παράδοση αυτή κατά τη μνήμη της ημέρας του θανάτου του (εορτή του Αγίου και Μεγάλου Βασιλείου). Πηγή : Ο «πατρικός» ιστοχώρος asxetos.gr

Καλικάντζαροι. Ετυμολογία, δοξασίες, λεξικό και ονομασίες

Μια από τις πιο γνωστές λαϊκές δοξασίες είναι αυτή των καλικάντζαρων.Λένε ότι το Δωδεκαήμερο(από τις 25 Δεκεμβρίου τα Χριστούγεννα, έως τις 5 Ιανουαρίου ) κάθε νύχτα κυκλοφορούν οι Καλικάτζαροι στους δρόμους και στα σπιτικά. Μπαίνουν στα σπίτια και τρώνε τις τηγανίτες και τα γλυκά». Μα τι είναι αυτοί οι Καλικάντζαροι ; Είναι αερικά, λέγανε οι γιαγιάδες. Έναν ολόκληρο χρόνο παλεύουν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει τη γη. Ενώ όμως κοντεύουν να τελειώσουν το κόψιμο του δέντρου, φτάνουν τα Χριστούγεννα… Τότε αφήνουν κάτω τα πριόνια και τα τσεκούρια κι αποφασίζουν ν’ ανέβουν στη γη να γλεντήσουν λιγάκι, πειράζοντας τους ανθρώπους… Ο λαός μας τους βλέπει σαν κάτι μαυριδερά, ψηλά και ξερακιανά όντα που χορεύουνε και σαλταπηδούνε . Είναι μαυριδεροί και κακομούτσουνοι με διάφορα σωματικά ελαττώματα . Δεν κόβουν ποτέ τα νύχια τους και γι’ αυτό είναι μεγάλα σαν τσαμπιά και πολύ βρώμικα . Φορούν σκουφιά από γουρουνότριχες και τα ρούχα τους , να φορούν , είναι κουρέλια . Άλλες ονομασίες για Καλικάντζαρους «Καλικάντζαροι» (Πανελλαδική κοινή ονομασία), και κατά τόπους: «Καρκάτζια», «Καλκατζόνια» ή «Καλκατζάνια», «Καλκάνια», «Καλιτσάντεροι», «Καρκάντζαροι», «Σκαλικαντζέρια», «Σκαντζάρια», «Σκαλαπούνταροι», «Τζόγιες», «Λυκοκάντζαροι» και «Κωλοβελόνηδες», καθώς και τα θηλυκού γένους: «Καλικαντζαρού», «Καλικαντζαρίνες», «Καλοκυράδες», «Βερβελούδες» κ.ά. (διαβάστε στην Asxetoπαίδεια : Ονόματα Καλικάντζαρων και οι ιδιότητες τους) Όλοι οι παραπάνω δεν θα πρέπει να συγχέονται με άλλα «δαιμόνια» της Ελληνικής υπαίθρου, που έχουν μεν τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά που εμφανίζονται μέσα σ΄ όλο το χρόνο όπως οι «Βουρκόλακες» (=Βρυκόλακες), «Βουρβούλακες», «Παγανοί», «Αερικά», «Ξωτικά», «Παρωρίτες» σε αντίθεση με τους «Τσιλικρωτά» (Καρδαμύλη Μάνης), «Καλιοντζήδες» (Ήπειρος), «Πλανήταροι» και «Πλανηταρούδια» (Κύπρος), «Κατσι-άδες» (Χίος), «Κάηδες» και «Καλισπούδηδες» (Σάμος), «Κάηδες» αλλά και «Καημπίλιδες» (Κάρπαθος), «Σιβότες» και «Σιφώτες» (Καππαδοκία), και ακόμη «Χρυσαφεντάδες» [Χρυσαφεντάδες Ας εμάς καλοί] (Οινόη-Πόντος) που γενικά αυτοί εμφανίζονται και συμπεριφέρονται και ως καλικάντζαροι. Ετυμολογική εξήγηση της λέξης καλικάντζαρος Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ετυμολογική εξήγηση της λέξης καλικάντζαρος. Οι πιο γνωστές απ αυτές είναι: Ο Ν. Πολίτης μεταφέρει την λαϊκή εκδοχή ότι οι Καλικάντζαροι είναι βρικόλακες Ατσιγγάνων: (Κάλι +Γάντζαροι) Από το “λύκος + κάνθαρος” ή από το “καλός + τσαγγίον” ή από το “καρκάντζι” (: ο τσουρουφλισμένος) Ως παράγωγο από την Τουρκική γλώσσα (κατά Schmidt και Wachsmuth). Εκ του «καλός + κάνθαρος» [Καλικάνθαρος] Κοραής (Άπαντα Δ΄) που συμφωνούν αργότερα ο Boll, ο Κουκουλές και ο Μπούντουρας. Εκ του «λύκος + κάνθαρος» παρήγαγε επίσης και ο Πολίτης (Πανδώρα). Εκ του «λύκος + άντζαρος » [= ανήρ] παρήγαγε ο Λουκάς (Φιλολογικές επισκέψεις). Επίσης εκ του «καλίκιν + τσαγγίον» ή «καλός + τσαγγίον» και της μεγεθυντικής κατάληξης –άρος (= ο φέρων καλά τσαγγία, υποδήματα, αντί καλίκια) ή ο φέρων καλίκια αντί τσαγγίων όπως παρήγαγε ο Πολίτης. Εκ του λατινικού «καλιγάτος» “Caligatus” ετυμολόγησε ο Οικονόμου. Τελευταία (1955) η ετυμολογία του Παντελίδη υποστήριξε εκ του «καλίκιν + άντζα». Εκ των ξένων ο Lawson παρήγαγε ετυμολογία εκ του «καλός + κένταυρος» ενώ Ο Δεινάκις υποστηρίζει ότι η ετυμολογία του ονόματος είναι παράγωγο του «καρκάντζι» (καρκάντζαρος) που σημαίνει το ξηρό, κεκαυμένο, o τσουρουφλισμένος. Ιστορικό δοξασίας Καλικάντζαρων Για τη προέλευση αυτών των δαιμόνων υπάρχουν οι ακόλουθες απόψεις: Από την αρχαία Ελληνική Μυθολογία περί των Σατύρων και του Πάνα (Schmidi). Από την αρχαία Ελληνική Μυθολογία περί των Κενταύρων (Mayer, Lawson).. Από τη νεώτερη φαντασία των Ελλήνων εξ αφορμής αρχαίων μύθων (Ν. Πολίτης). Εκ των αιγυπτιακών κανθάρων (Boll, που συμφωνεί και ο Κουκουλές). Εκ του δυτικού αετώματος του Παρθενώνα (Σβορώνος). Ως δαιμόνια της εστίας του πυρός (Δεινάκης). Πηγές el.wikipedia.org

Στιγμές Ιστορίας: Το σχέδιο του Κεμάλ για τον αφανισμό των Ελλήνων

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος Το αρχικό σχέδιο των εθνικιστών Νεότουρκων, ήταν ο εκτουρκισμός ή η εξολόθρευση των αλλοεθνών κατοίκων της βασισμένης στη βία και το αίμα Αυτοκρατορίας τους. Οι διωγμοί των Ελλήνων προ του 1922, οι Τουρκικές διώξεις του Θρακικού, του Μικρασιατικού και του Ποντιακού Ελληνισμού στα 1913-1914 και 1916-1922, όπως και η Αρμενική Γενοκτονία 1915-1916, αποτέλεσαν την έμπρακτη απόδειξη… Με τη μέθοδο των απελάσεων, των εκτοπισμών ή και της οργανωμένης φυσικής εξόντωσης, οι Τουρκοι προσπάθησαν να απαλλαγούν από τους “επικίνδυνους” γι᾽ αυτούς υπηκόους τους, αντιλαμβανόμενοι ότι δεν θα μπορούσαν ποτέ να αναμετρηθούν μαζί τους ιστορικά και πολιτισμικά. Οι διωγμοί των Ελλήνων κατά το 1913 και 1914, στα πλαίσια της ήττας των Τούρκων κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, αποτέλεσαν την αρχική φάση του τουρκικού σχεδίου, το οποίο αναδείχθηκε κραυγαλέα με τη Γενοκτονία των Αρμενίων (1915-1916) και φυσικά την ολοσχερή εξαφάνιση της Μητροπόλεως της Ιωνίας, της Σμύρνης, το 1922. Άλλωστε για τις προς Δυσμάς (Βαλκάνια και Ευρώπη) βλέψεις της, η Τουρκία θεωρούσε πάντα την Ελλάδα ως το μεγαλύτερο εμπόδιό της.«ΤΑ ΕΔΑΦΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΚΤΗΘΟΥΝ» Τον Μάιο του 1914 ο Πρόεδρος της Οθωμανικής Βουλής Χαλήλ Μπέη είπε, κατά τη συνεδρίαση της Βουλής, μεταξύ άλλων τα εξής: «Απευθύνομαι προς το Έθνος μου, και συνιστώ να μη λησμονήσει την Θεσσαλονίκη, λίκνο της ελευθερίας και του Συντάγματος, το καταπράσινο Μοναστήρι, το Κόσοβο, το Σκούταρι της Αλβανίας, τα Ιωάννινα και την ωραία Ρωμυλία. Ζητώ από τους δασκάλους, τους δημοσιογράφους και από όλους τους διανοούμενους να υπενθυμίζουν συνεχώς στη γενιά μας και τις μελλοντικές γενιές, με τα άρθρα και την ηθική επιρροή τους, ότι πέρα από τα σύνορα υπάρχουν αδέρφια, που πρέπει να ελευθερωθούν και τμήματα της πατρίδας μας, που πρέπει να ανακτηθούν» (Jakob M. Landau, Παντουρκισμός. Το δόγμα του τουρκικού επεκτατισμού, σ. 80). Ο επιφανής Άγγλος πολιτικός (τέσσερις φορές Πρωθυπουργός) του 19ου αι. Gladstone (Γλάδστον) ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ήταν στο σύνολό τους (οι Τούρκοι) από την πρώτη μέρα που μπήκαν στην Ευρώπη, το μόνο δείγμα της ανθρωπότητας που έδειξε τη μεγαλύτερη έλλειψη ανθρωπισμού. Οπουδήποτε και αν πέρασαν μία πλατειά κηλίδα αίματος έδειχνε το πέρασμά τους· σε όλη την έκταση της κυριαρχίας τους ο πολιτισμός εξαφανιζόταν». Συμπληρώνοντας αυτά τα λόγια ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας κατά τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο Clemenseau (Κλεμανσώ) πρόσθεσε: «…σε όποια χώρα εγκαθιδρύθηκε τουρκική κυριαρχία σημειώθηκε μείωσις της υλικής ευημερίας και υποβάθμισις του πολιτισμού». Από την πρώτη στιγμή οι Νεότουρκοι φοβήθηκαν ότι υπό ελεύθερες και ισότιμες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο ιδίως των Ελλήνων, όπως και των Αρμενίων, οι οποίοι, κατά την άποψη των σφαγέων, θα διεκδικούσαν αργότερα και την εθνική τους αυτονομία. Τέθηκε έτσι σε εφαρμογή ένας φανερός γενικός διωγμός που εκδηλώθηκε με τρομακτική συχνότητα σ᾽ ολόκληρη τη Μακεδονία. «ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» Ο υπουργός Εσωτερικών Μεχμέτ Ταλαάλ, εμπνευστής της επιχειρήσεως γενοκτονίας, με απόρρητη διαταγή του, τον Μάιο του 1914, ορίζει προς τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές: «Οι Έλληνες Οθωμανοί υπήκοοι της περιφέρειας αποτελούν πλειονότητα, η οποία δυνατόν να αποβεί επικίνδυνη. Όλοι όσοι ζουν στα παράλια της Μ. Ασίας πρέπει να εξαναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μεταφερθούν στους νομούς Ερζερούμ, Ερζιτάν και αλλού. Αν αρνηθούν να εκκενώσουν τις περιοχές τους, δώστε οδηγίες στους Μουσουλμάνους αδελφούς μας να τους εξαναγκάσουν μεταχειριζόμενοι κάθε μέσον και κάθε είδους έκτροπα. Οι Έλληνες πρέπει να υπογράψουν βεβαίωση ότι εγκαταλείπουν τις εστίες τους με δική τους θέληση…». Την Άνοιξη του 1914 απελαύνονται μέσα σε μια νύκτα οι Έλληνες της Περγάμου. Λίγο αργότερα σφάζονται οι κάτοικοι της Φώκαιας και λεηλατούνται οι περιουσίες τους. Την ίδια τύχη είχαν και οι κάτοικοι άλλων πόλεων της Μ. Ασίας, ενώ εκτοπίζονται στα βάθη της Ασίας 284.172 Έλληνες της Θράκης και της Μακεδονίας. Οι εκτοπίσεις που έγιναν κατά τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο, μαζί με τις προηγούμενες εκτοπίσεις, υπερβαίνουν τις 774.235 Έλληνες. (Η ακριβής αυτή καταγραφή εμποδίσθηκε τότε από πολλούς παράγοντες). Οι υπόδουλοι λαοί πίστεψαν στις ψεύτικες υποσχέσεις των Νεοτούρκων, οι οποίοι, κατά την Επανάστασή τους στις 19-7-1908, ταύτισαν τα δήθεν φιλελεύθερα ιδεώδη τους με τα ιδεώδη της Γαλλικής Επαναστάσεως. Όμως από την πρώτη στιγμή οι Νεότουρκοι φοβήθηκαν ότι υπό ελεύθερες και ισότιμες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να ξεπεράσουν το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο ιδίως των Ελλήνων, όπως και των Αρμενίων, οι οποίοι, κατά την άποψη των σφαγέων, θα διεκδικούσαν αργότερα και την εθνική τους αυτονομία. Τέθηκε έτσι σε εφαρμογή ένας φανερός γενικός διωγμός που εκδηλώθηκε με τρομακτική συχνότητα σ᾽ ολόκληρη τη Μακεδονία. Ο πυρήνας αυτής της κατατρόπωσης ήταν το μίσος εναντίον της Ορθοδοξίας και της κραυγαλέας πνευματικής υπεροχής της έναντι του Ισλάμ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα πάντοτε θύματα των Τούρκων ήταν οι Πρόκριτοι και οι Ιερείς. Η κοινή συμφορά που βρήκε τότε τους Ορθοδόξους Έλληνες, Βουλγάρους και Σέρβους τους ανάγκασε να ενωθούν και να κηρύξουν τον Οκτώβριο του 1912 τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο. Οι Τούρκοι γνώριζαν καλά ότι ο συνεκτικός ιστός μεταξύ των Λαών της Βαλκανικής ήταν, από την εποχή του Βυζαντίου, το πανανθρώπινο πνεύμα της Ορθοδοξίας, της οποίας οι ρίζες ήταν βαθιά θεμελιωμένες σ᾽ αυτούς τους λαούς, γιατί η χριστιανική πίστη εξασφαλίζει ανυπέρβλητη δύναμη, που δεν μπορεί να την κάμψει μία ανθρώπινη δύναμη που βασίζεται στη βία, στο αίμα, στην απελπισία και στα δάκρυα. Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ Τον Ιανουάριο του 1920 υπογράφηκε συμφωνία για τη συγκρότηση αυτού του κράτους μεταξύ του Μητροπολίτη Χρύσανθου και του Πρωθυπουργού των Αρμενίων Χατισιάν. Η συνθήκη των Σεβρών αναγνώρισε (θέρος του 1920) αυτή τη συμφωνία για ένα Ποντοαρμενικό Κράτος εκτεινόμενο από την Τραπεζούντα έως τα αρμενικά σύνορα της Καυκασίας (σημερινή Γεωργία). Όμως τον Νοέμβριο του 1920 οι Αρμένιοι νικήθηκαν στο Ερζερούμ από τον Κεμαλικό στρατό και οι Έλληνες του Πόντου έμειναν στο έλεος της τουρκικής εκδίκησης σε μία εποχή εθνικού φανατισμού, που τον τροφοδοτούσε η παρουσία του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη. Από τότε άρχισε να εκδηλώνεται καθαρά η μανία των Τούρκων εναντίον των Ποντίων, ενός πυκνού και ακμαίου ελληνικού πληθυσμού με αδιάσπαστη από την αρχαιότητα ιστορική ενότητα και κοινωνική συνοχή, που συνέχιζε με γενναιότητα να υποστηρίζει και να ανθίσταται στη βίαιη παρέμβαση εξωγενών παραγόντων, ως μία συνέχεια της Ακριτικής παράδοσης. Τον Δεκέμβριο του 1920, με τη συνθήκη του Alexandropol η Κεμαλική Τουρκία και η Σοβιετική Ένωση μοίρασαν μεταξύ τους αρμενικά εδάφη, ενώ εκδηλωνόταν η συνεχής προσπάθεια των Τούρκων εθνικιστών για την εξολόθρευση του Γένους των Ποντίων. Οι επαναστατικές αυτές κινήσεις των Ποντίων και των Αρμενίων, η παρουσία του Ελληνικού στρατού και η διείσδυση των Άγγλων, των Γάλλων και των Ιταλών στα ενδότερα της Ανατολής, τόνωσαν τον εθνικισμό των Τούρκων οι οποίοι, με αδιαφιλονίκητο ηγέτη τον Μουσταφά Κεμάλ, αξιωματικό του στρατού και ηγετικό στέλεχος των Νεοτούρκων (το 1908), αποφάσισαν τη δυναμική συγκρότηση εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Ο Κεμάλ δυνάμωσε τον στρατό του με πλήθος στρατιωτών που είχαν λιποτακτήσει από τα σουλτανικά στρατεύματα. (Στη συνθήκη των Σεβρών ο Σουλτάνος είχε υπογράψει και τον αφοπλισμό του στρατού του). Έτσι ο Κεμάλ σταθεροποίησε το ρόλο του σωτήρα του Τουρκικού λαού. Άλλωστε από τον Μάιο του 1919 ο Κεμάλ είχε αρχίσει να διαμορφώνει σχέδια δράσης ενάντια στους ξένους που είχαν εισβάλει στη χώρα του: Οι Έλληνες διεκδικούσαν πολιτικά τη Σμύρνη. Για οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα οι Γάλλοι είχαν διεισδύσει στην Κιλικία, οι Ιταλοί είχαν αποβιβαστεί στην Αττάλεια, οι Άγγλοι σε διάφορα στρατηγικά σημεία και ο συμμαχικός στόλος έλεγχε τα Στενά μαζί με την Οθωμανική Κυβέρνηση της Κων/πόλεως. Το δράμα μόλις άρχιζε…. Πληροφορίες «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» Βιργινία Χαμουδοπούλου-Κωνσταντινίδου Δόγμα

Γιάννης Μαρκόπουλος: Το «Ζαβαρακατρανέμια» που όλοι τραγουδούν αλλά δεν ξέρουν τι σημαίνει

Ο τελευταίος των μεγάλων Ελλήνων συνθετών, Γιάννης Μαρκόπουλος, έφυγε από τη ζωή αφήνοντας παρακαταθήκη ένα πολύ σπουδαίο έργο. Δεκάδες συνθέσεις του τραγουδήθηκαν από σημαντικούς καλλιτέχνες, όμως, είναι ένα τραγούδι που παραμένει διαχρονικό, όχι μόνο για το ύφος του ή για τη σπουδαία φωνή του Νίκου Ξυλούρη, αλλά και για τους στίχους του. Πρόκεται για το «Ζαβαρακατρανέμια», ένα τραγούδι που έγραψε ο Γιάννης Μαρκόπουλος και που εντάχθηκε στο δίσκο «Επιχείρισις Απόλλων» μέσα στη Χούντα, το 1968.Ενα… περίεργο τραγούδι με στίχους που λίγοι καταλαβαίνουν, καθώς είναι γραμμένο σε άλλη γλώσσα. Ισως δε αυτό να έγινε γιατί το τραγούδι τότε δεν μπορούσε να εκφραστεί ελεύθερα καθώς η Χούντα έκανε λογοκρισία. Οποιος όμως καταλάβει τι λέει αντιλαμβάνεται και το μεγαλείο του συγκεκριμένου τραγουδιού που έγινε ακόμη πιο μοναδικό με τη φωνή του Αρχάγγελου της Κρήτης, Νίκου Ξυλούρη. Ζαβαρακατρανέμια: Η λέξη δεν σημαίνει απολύτως τίποτα μόνη της. Αποτελείται από τρία συνθετικά: Ζάβαρα, δηλαδή Λάβαρα, Κάτρα, δηλαδή Μαύρα (π.χ κατράμι) και τέλος Νέμια, δηλαδή Άνεμος ή Ανέμισαν. Οπότε έχουμε τον στίχο «Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν» παραφρασμένο και συμπτηγμένο σε μία μόνο λέξη. Και είναι το μήνυμα του στιχουργού και συνθέτη για την κατάσταση που επικρατεί την εποχή εκείνη. Ίλεος: Έλεος Λάμα: Το μαχαίρι Νάμα: Μάνα Νέμια: Ανέμισαν Ο ίδιος ο Γιάννης Μαρκόπουλος αναφέρει σε συνέντευξή του στην τότε ΕΤ1 μία άλλη εκδοχή: Η λέξη »αλληλούια» δεν είναι η γνωστή εβραϊκή λέξη άλλα η ελληνική λέξη αλληλουχία. Η λέξη »Ζάβαρα» προέρχεται από τη λέξη Ζευς που πολύ συχνά χρησιμοποιούν οι Κρητικοί. Η λέξη νάμα σημαίνει βάπτισμα Η λέξη Λάμα σημαίνει λάμα(μαχαιριού)…!!!! Η λέξη νέμια σημαίνει ηρεμία Η λέξη Ίλεος σημαίνει σπλαχνικός. Ας δούμε όμως ορισμένες από τις λέξεις και το νόημά τους. Σε συνέντευξή του στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ο ίδιος ανέφερε ότι χρησιμοποίησε τις λέξεις «ζάβαρα» αντί για λάβαρα, «κάτρα» αντί για μαύρα, «νέμια» αντί για ανέμισαν. Στην συζήτηση που είχε με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, αποκάλυψε χαρακτηριστικά: «Όταν έγραψα το Ζαβαρακατρανέμια μέσα στη δεκαετία του ’60, γύρω στο ’66, είναι ένα από τα μέρη μίας μουσικής τελετής που λέγεται “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται”, το οποίο διατηρώ ακόμη ανέκδοτο. Κι έμεινε αυτό το τραγούδι όπου περιέχει πάρα πολλές σημαντικές λέξεις που είναι καθαρά ελληνικές. Ας το εξηγήσω, για πρώτη φορά, γίνεται σε αυτήν την εκπομπή, δεν το χω ξαναπεί. Το αλληλούια δεν είναι εβραϊκή λέξη, είναι η αλληλουχία κι έφυγε το Χ. Αλληλουχία, τόσο απλό. Το Ίλεως είναι το ίλεως, Ζάβαρα είναι -όπως καμιά φορά λέμε στην Κρήτη ‘’Μα το Ζα’’, το Δία. Είναι μία εικόνα, όχι ακριβώς του Δία, αλλά μία εικόνα μέσα από τη ζωή του. Το Ζήτα παίζει τεράστιο ρόλο και είναι μία λέξη πάρα πολύ και βαθιά και αρχαία που έχουν χρησιμοποιήσει πολλές φορές σε θέματα εμπόλεμης κατάστασης. Λάμα είναι η κόψη του μαχαιριού, το νάμα είναι βάπτισμα, νέμια η ησυχία, αλλά όλες αυτές οι λέξεις μαζί ήταν μία έντονη διαμαρτυρία. Και αυτό το θέμα είναι πάλι ποίηση, αλλά έχει μία έντονη διαμαρτυρία», εξήγησε.

Το χρονικό της Αλωσης της Πόλης. Πώς έπεσε η Βασιλεύουσα.