Όταν στα ξημερώματα της 29ης Μαΐου του 1453, ημέρα Τρίτη, ο Μωάμεθ Β΄ έδινε το σύνθημα για την τελική επίθεση εναντίον της Κωνσταντινούπολης, δεν περίμενε ότι θα βρει τέτοια αντίσταση από τους ελάχιστους και ξεθεωμένους από τις προηγούμενες ημέρες υπερασπιστές της. Μάλιστα οι πολιορκούμενοι είχαν φτάσει σε σημείο να πιστεύουν ότι θα τα κατάφερναν και πάλι. Όμως, δυστυχώς, ξαφνικά τραυματίστηκε βαριά στο στήθος ο Ιουστινιάνης. Μόλις χτυπήθηκε αποτραβήχτηκε από τη μάχη και μαζί του έφυγαν πολλοί από τους κατάφρακτους πολεμιστές του. Ο Κριτόβουλος μάλιστα λέει πως ακολούθησαν τον αρχηγό τους όλοι οι στρατιώτες του.
Όταν ο Κωνσταντίνος είδε τον Ιουστινιάνη να παρατάει τον αγώνα και μαζί του να φεύγει και το καλύτερο κομμάτι του στρατού, κατάλαβε πως είχε φτάσει το τέλος και δεν απόμεινε πια τίποτε άλλο από το θάνατο.
-Εμπρός, σύντροφοι! φώναξε, πάμε να πολεμήσουμε τους Αγαρηνούς
Κι ο Σλουμπερζέ, ιστορικός, γράφει: « ήταν σα να έλεγε: Πάμε να πεθάνουμε».
Χύθηκε μπρος να παλέψει ανέλπιδα με το Χάρο, ερχόμενος αντιμέτωπος με τους γενίτσαρους, που είχαν εισέλθει πλέον στην Πόλη. Πίσω τους ακολουθούσαν οι κονιάροι και οι μπασιμπουζούκοι ( άτακτα στρατεύματα από την Ανατολή που επιδίδονταν στο πλιάτσικο) σκοτώνοντας και παρασέρνοντας τους λιγοστούς που είχαν ακόμα καρδιά να τους αντιστέκονται. Ένας απ’αυτούς ήταν και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.
Το παράξενο είναι πως τίποτα το σίγουρο δεν ξέρουμε ούτε για τις τελευταίες στιγμές του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ούτε που θάφτηκε, ούτε κι αν πραγματικά βρέθηκε το κουφάρι του. Άλλοι λένε , όπως ο Δούκας, πως η τελευταία του κραυγή, πολεμώντας ενάντια στους γενίτσαρους, ήταν τούτη εδώ:
-Δε βρίσκεται κανείς χριστιανός να πάρει το κεφάλι μου;
Κι άλλοι, όπως ο Κριτόβουλος, πως είπε:
-Η Πόλη πάρθηκε κι εγώ ακόμη ζώ!
Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο Κωνσταντίνος όταν έμαθε, μόλις είχε φύγει ο Ιουστινιάνης με τους Γενοβέζους, ότι οι Τούρκοι μπήκαν από την Κερκόπορτα, καβάλησε το άλογό του και έχοντας δίπλα του τον Ισπανό Ντον Φραγκίσκο από το Τολέντο, τον ξάδερφό του Θεόφιλο Παλαιολόγο και τον Ιωάννη Δαλμάτα, τράβηξαν για εκεί. Φτάνοντας όμως είδαν πως ήταν πια αργά, καθώς οι Γενοβέζοι φεύγανε πανικόβλητοι. Γύρισαν καλπάζοντας στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού. Οι Τούρκοι πια μπαίνανε. Ο Κωνσταντίνος τότε, πετώντας από πάνω του τα αυτοκρατορικά διάσημα, χύθηκε στους εχθρούς με τους τρεις συντρόφους του. Κανείς δεν τον ξαναείδε.
Ο Δούκας βεβαιώνει πως σκοτώθηκε μπροστά στη Χαρσία Πύλη(της Αδριανούπολης) κι άλλοι κοντά στο παλάτι των Βλαχερνών. Μερικοί μάλιστα λένε πως τη στιγμή που έσπασε η άμυνα, λαβωμένος καθώς ήταν και γυρεύοντας να παράσει από μια από τις στρατιωτικές πόρτες για να μπει στην πολιτεία,παρασύρθηκε και τσαλαπατήθηκε απ’όσους πανικόβλητοι φεύγανε για να σωθούν. Άλλοι πάλι, όπως ο Φραντζής, βεβαιώνουν πως το κουφάρι του βρέθηκε και αναγνωρίστηκε από «τα αετοφόρα» πέδιλά του και θάφτηκε με βασιλικές τιμές. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια μάλιστα δείχνανε, σε μια τοποθεσία που ονομάζεται Βεφά Μεϊντάνι, κάποιον ταπεινό τάφο όπου κάθε βράδυ άναβαν ένα καντήλι με λάδι που έδινε η τουρκική κυβέρνηση, υποστηρίζοντας πως σ’αυτόν ήταν τα λείψανα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Βρέθηκαν και κάμποσοι που έλεγαν πως ο Κωνσταντίνος δε σκοτώθηκε παρά κατόρθωσε να φύγει. Ένας απ’αυτούς είναι και ο άγνωστος ποιητής του « Θρήνου της Κωνσταντινουπόλεως»
Ώ Κωνσταντίνε βασιλεύ, Δραγάζη το’πινόμι
Ειπέ μου πού ευρίσκεσαι; Εχάθης ή εκρύβης;
Απ’αυτού κρατάει ο θρύλος του «μαρμαρωμένου βασιλιά». Σύμφωνα, λοιπόν, μ’αυτόν, την ώρα που κάποιος αράπης ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει, τον άρπαξε ένας άγγελος και τον έκρυψε σε μια βαθιά σπηλιά στη Χρυσόπορτα, όπου μέχρι σήμερα βρίσκεται μαρμαρωμένος.
Σύμφωνα με τον ίδιο πάντα θρύλο, όταν ο θεός το αποφασίσει, θα έρθει ο άγγελος στη σπηλιά, θα τον ξεμαρμαρώσει και θα του δώσει πάλι το σπαθί του
«Και θα σηκωθεί ο βασιλιάς και θα μπει στην Πόλη από τη Χρυσόπορτα και κυνηγώντας με τα φουσάτα του τους τούρκους, θα τους ως την Κόκκινη Μηλιά».
Το μόνο που μπορεί να λογαριαστεί για σίγουρο είναι πως ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος σκοτώθηκε πολεμώντας, όταν πια ήξερε πως δεν απόμενε η παραμικρή ελπίδα σωτηρίας. Και πρέπει να ισχύει αυτό που λέγεται ότι δηλ. ο Μωάμεθ ο Πορθητής, για να μην έχει την παραμικρή αμφιβολία για την τύχη του αυτοκράτορα,
έψαξε και βρήκε πιθανόν το άψυχο σώμα του. Φοβόταν, μάλλον, μην είχε διαφύγει και κατάφερνε να φέρει βοήθεια από τη Δύση, οπότε θα αντιστρεφόταν η κατάσταση εναντίον του.
Πάντως η θυσία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου δεν πήγε χαμένη. Χάρισε μια τελευταία αναλαμπή στον άδοξο θάνατο μιας χιλιόχρονης αυτοκρατορίας. « Όμως, καθώς παραδέχεται ο Steven Runciman, «στην ιστορία αυτή ο ελληνικός λαός στάθηκε ο τραγικός ήρωας».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου