50% κάτω οι διορισμοί των δασκάλων,έως 626 μόρια κάτω οι βάσεις

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν το καλοκαίρι και τα 10 τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης.Ο πήχης των βάσεων χαμηλώνει λίγο πάνω από τα περίπου 17.100 μόρια για το τμήμα Ειδικής Αγωγής Βόλου, ενώ στέκεται στο ύψος του «άριστα» για το τμήμα της Θεσσαλονίκης με 18.711 μόρια. Να φανταστεί κανείς ότι το 2009 τα τμήματα Θεσσαλονίκης και Αθήνας είχαν ξεπεράσει τα 18.850 μόρια! Την τριετία 2006-08 η άνοδος των βάσεων εισαγωγής ήταν εντυπωσιακή, ξεπερνώντας το ελάχιστο όριο των 500 μορίων και φτάνοντας μέχρι τα 800 τον χρόνο παρά την αύξηση του αριθμού εισακτέων. Ποιος φανταζόταν πριν από εννέα χρόνια αυτή τη «μεγάλη έκρηξη» των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης... Η «έκρηξη» 2002-2009
Μέχρι και το 2002 αυτά τα τμήματα ήταν σχετικά χαμηλής ζήτησης (από 42 μέχρι 659 πρώτες προτιμήσεις για το τμήμα της Αθήνας) και με χαμηλές βάσεις εισαγωγής που κυμαίνονταν από 12.684 έως 14.515 μόρια.

Το 2003-09 ήταν η «χρυσή επταετία» των παιδαγωγικών τμημάτων. Από «φτωχοί» συγγενείς κατάφεραν να γίνουν οι μεγάλοι πρωταγωνιστές! Είναι χαρακτηριστικό ότι την τριετία 2007-2009 τα τμήματα Θεσσαλονίκης και Αθήνας πήραν τα «σκήπτρα» στις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων για όλα τα τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αποτελώντας τα δημοφιλέστερα τμήματα.

Το 2009 για ακόμα μία χρονιά τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης και Αθήνας βρέθηκαν στα ύψη και εδραιώθηκαν στις δύο πρώτες θέσεις στο γενικό σύνολο των τμημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έστω και αν παρουσίασαν αισθητή κάμψη στον αριθμό των πρώτων προτιμήσεων για το τμήμα της Θεσσαλονίκης (-353) και γι’ αυτό της Αθήνας (-140).

Εκτός από τη σχετικά γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση και την όποια ασφάλεια του Δημοσίου, σημαντικό ρόλο στην προτίμηση των υποψηφίων παίζει όλα αυτά τα χρόνια και το γεγονός ότι τα παιδαγωγικά τμήματα συγκεντρώνουν την ευρύτερη αποδοχή μεταξύ των υποψηφίων και των τριών κατευθύνσεων. Ανήκουν στο 1ο και το 2ο Επιστημονικό Πεδίο και μπορούν να τα διεκδικήσουν οι υποψήφιοι και των τριών κατευθύνσεων χωρίς «απώλεια μορίων», την οποία θα προκαλούσε η αντικατάσταση των μαθημάτων βαρύτητας από τα Γενικής Παιδείας.

Φτάσαμε όμως στο 2010 στην εποχή της κρίσης και αρχίζει η αντίστροφη πορεία. Η δραστική μείωση διορισμών κατά 50% και πλέον μειώνει τις πρώτες προτιμήσεις, με αποτέλεσμα την αισθητή πτώση των βάσεων εισαγωγής που περιγράψαμε.Ολοήμερο και μνημόνιο
Είναι αλήθεια ότι ο θεσμός του ολοήμερου δημοτικού σχολείου, παρά τις σοβαρές δυσλειτουργίες και αμφισβητήσεις, χρωμάτισε με τα χρώματα της ελπίδας το τοπίο στη ζήτηση των αποφοίτων παιδαγωγικών τμημάτων, δημιουργώντας ευοίωνες επαγγελματικές προοπτικές. Από το 2001-02 διαφάνηκαν θετικές προοπτικές, καθώς η παραγωγή πτυχιούχων ήταν περίπου 1.150-1.350 άτομα, ενώ διορίζονταν πάνω από 2.000.

Αν λάβει κανείς υπόψη του το έλλειμμα εκπαιδευτικού προσωπικού και τις σύγχρονες ανάγκες για κατάργηση του θεσμού των αναπληρωτών και ωρομισθίων με μαζικούς διορισμούς, τότε γίνεται φανερό ότι οι προοπτικές για τους δασκάλους εμφανίστηκαν εξαιρετικά θετικές όσον αφορά την επαγγελματική αποκατάσταση τουλάχιστον για μια μεταβατική περίοδο 2-3 χρόνων.

Ωστόσο, η πολιτική λιτότητας για την εκπαίδευση και η μείωση των διορισμών προκαλεί ποικίλες παρενέργειες. Ήδη τα δύο τελευταία χρόνια οι διορισμοί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μειώθηκαν στα 2.500 άτομα. Και φέτος συρρικνώθηκαν στα 1.425, αριθμός που όχι μόνο είναι ο μικρότερος της δεκαετίας (σχετικός πίνακας), αλλά και τρεις φορές μικρότερος σε σύγκριση με πολλές από τις προηγούμενες χρονιές. Παράλληλα, όμως, κάθε χρόνο κατά μέσον όρο 8.000 δάσκαλοι προσλαμβάνονται ως αναπληρωτές.

Είναι επίσης ανησυχητικό ότι το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης μειώνει δραστικά τους διορισμούς στη δημόσια εκπαίδευση σε ποσοστά μέχρι και 50%. Και όχι μόνο τους διορισμούς, αλλά και τους μισθούς. Από 1.305 ευρώ (νεοδιόριστος) έως 1.715 ευρώ (στα 35 χρόνια εργασίας) περικόπτονται από τις ετήσιες αποδοχές των εκπαιδευτικών με βάση το μνημόνιο. Αυτό σημαίνει μείωση αποδοχών από 5,7% - 7,4%, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η παραπέρα μείωση της αγοραστικής αξίας του εισοδήματός τους μετά το πάγωμα μισθών που έγινε την περσινή χρονιά (2009).

Ο «δόκιμος» εκπαιδευτικός
Μειωμένοι λοιπόν προβλέπονται οι διορισμοί δασκάλων. Όπως φαίνεται στον σχετικό πίνακα, οι πτυχιούχοι δημοτικής εκπαίδευσης που πέρασαν από τον διαγωνισμό του 2009 ήταν 2.310, ενώ την προηγούμενη διετία ήταν 2.580.

Για τον Σεπτέμβριο του 2010 είχαν εξαγγελθεί σημαντικές αλλαγές και διακηρυγμένος στόχος του υπουργείου Παιδείας ήταν μέσα στην επόμενη τριετία όλα τα δημοτικά να γίνουν ολοήμερα και στη συνέχεια να ακολουθήσουν τα νηπιαγωγεία και τα γυμνάσια.

Ωστόσο η υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης και οι μεγάλες ελλείψεις σε κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή προκαλούν αμφιβολίες και προβληματισμό.

Επίσης, ανησυχία έχουν προκαλέσει στους κόλπους των εκπαιδευτικών το σχεδιαζόμενο νέο σύστημα διορισμών και οι δηλώσεις της υπουργού για τον θεσμό του «δόκιμου» εκπαιδευτικού.

Σκοπός και σπουδές
Τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δημοτικής Εκπαίδευσης σκοπό έχουν την ανάδειξη επιστημόνων που θα καλύψουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, και συγκεκριμένα των δημοτικών σχολείων (στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ανήκουν τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά). Επιπλέον, τα τμήματα αυτά αποσκοπούν στο να καλλιεργήσουν στους φοιτητές και μέλλοντες δασκάλους πνεύμα ελεύθερης αναζήτησης της γνώσης, συλλογικής προσπάθειας και δημοκρατικής συμπεριφοράς, στο να τους καταστήσουν φορείς βελτίωσης της κοινωνικής ζωής και ανάπτυξης του τόπου τους, και να τους παράσχουν τα εφόδια για την ανάπτυξη της αυτενέργειας, της προσωπικής έκφρασης και της κριτικής ικανότητας των μαθητών τους.

Τα προγράμματα σπουδών των τμημάτων δεν διαφέρουν αισθητά μεταξύ τους. Σε όλα τα τμήματα είναι υποχρεωτική η πρακτική άσκηση, η οποία περιλαμβάνει και υποδειγματικές διδασκαλίες σε διάφορες τάξεις του δημοτικού σχολείου.

ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ
Το επάγγελμα του δασκάλου αποτελεί σταθερή αξία, παρά τις χαμηλές αποδοχές που είναι περίπου το 50% του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο δάσκαλος συμβάλλοντας στη μόρφωση και διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών αποτελεί πρότυπο για τις επαγγελματικές τους επιλογές.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από διεθνείς έρευνες, στις οποίες αποτυπώνεται ότι οι μαθητές μετά τα επαγγέλματα του θεάματος και του «φαίνεσθαι» (ποδοσφαιριστές καλλιτέχνες κ.ά.) και τα ιατρικά, στρέφονται προς το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Οι πτυχιούχοι των τμημάτων μπορούν να εργαστούν σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, αναλαμβάνοντας μια τάξη ή αναλαμβάνοντας κάποιο τμήμα ενισχυτικής διδασκαλίας.

Οι εκπαιδευτικοί με 5 χρόνια υπηρεσίας στη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση έχουν δικαίωμα να δώσουν εξετάσεις για διετή μετεκπαίδευση στη Γενική ή στην Ειδική αγωγή στα διδασκαλεία που υπάρχουν στα πανεπιστήμια Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Πάτρας, Κρήτης.

Οι εκπαιδευτικοί με μετεκπαίδευση στην Ειδική αγωγή μπορούν να διδάξουν σε Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής, όπου όμως μπορούν να διδάξουν και εκπαιδευτικοί χωρίς ανάλογη μετεκπαίδευση, εάν ο αριθμός των μετεκπαιδευομένων δεν επαρκεί για να καλυφθούν οι θέσεις.