Εκατό χρόνια συπληρώθηκαν πριν λίγες μέρες από το θάνατο του «Κοσμοκαλόγερου» της λογοτεχνίας ή του Αγίου των γραμμάτων όπως είναι γνωστό το όνομα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Ο Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου του 1851 στο όμορφο νησί της Σκιάθου. Γονείς του ήταν ο ιερέας Αδαμάντιος Εμμανουήλ και η Γκιουλώ Μωραϊτίδη, ενώ μεγάλωσε με άλλα εννέα αδέρφια παρ’ ότι έχασε δύο σε μικρή ηλικία. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του ανάμεσα στις εκκλησιαστικές ψαλμωδίες και τις έντονες φυσικές ομορφιές του νησιού διαμόρφωσαν μία ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία που αγαπούσε το Θεό και υμνούσε τη φύση.
Δυστυχώς, η οικονομική κατάσταση της οικογένειας ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Ο Παπαδιαμάντης φοίτησε τα πρώτα χρόνια του σχολείου στη Μονή του Ευαγγελισμού και ενώ αποφοίτησε το 1863, κατάφερε να συνεχίσει το Γυμνάσιο στη Χαλκίδα και μετά στον Πειραιά όχι πριν το 1867 καθώς τα οικονομικά έξοδα ήταν δυσβάσταχτα. Στο ενδιάμεσο, μάλιστα πραγματοποίησε ένα ταξίδι προσκυνήματος και εσωτερικής αναζήτησης στο Άγιο Όρος πριν ολοκληρώσει τελικά το Γυμνάσιο το 1873 στη Βαρβάκειο των Αθηνών. Η ιεροσύνη που θέλησε ο νεαρός Παπαδιαμάντης να ακολουθήσει στο Άγιο Όρος δεν κατάφερε να τον κερδίσει όχι επειδή ο ίδιος δεν ήθελε αλλά επειδή θεωρούσε τον ευατό του ανεπαρκή για κάτι τέτοιο.
Τον επόμενο χρόνο από την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο, ο Παπαδιαμάντης γράφεται στην Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας και προσπαθεί να βγάλει προς το ζην προγυμνάζοντας μαθητές. Δυστυχώς, δεν κατάφερε ποτέ να αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, εξαιτίας περισσότερο της οικονομικής ανέχειας που τον ακολουθούσε σε όλα τα χρόνια της ζωής του. Έτσι, ακόμα και όταν επέστρεφε στην Σκιάθο καθώς ο τρόπος ζωής στην πόλη δεν του ταίριαζε, σύντομα ξαναγύριζε στην Αθήνα για να ενισχύσει οικονομικά τον ίδιο και την οικογένειά του.
Τα χρόνια του Πανεπιστημίου ο Παπαδιαμάντης ασχολήθηκε και με την δημοσιογραφία, ενώ κατάφερε να μάθει μόνος του Αγγλικά και Γαλλικά και να αχοληθεί με μεταφράσεις ενισχύοντας τα πενιχρά του εισοδήματα. Εξάλλου, ξένες γλώσσες εκείνη την εποχή ήταν πολύ λίγοι που γνώριζαν και η μετέπειτα συνεγασία του με τον εκδότη Βλάση Γεωργιάδη που ίδρυσε την εφημερίδα Ακρόπολη έφεραν ακόμα καλύτερες μέρες στα οικονομικά του.
Ουσιαστικά, τα χρήματα που έβγαζε θα μπορούσαν να τον συντηρήσουν και να του εξασφαλίσουν μία άνετη και αξιοπρεπή ζωή, όμως ο Παπαδιαμάντης, όπως ο ίδιος έχει αναφέρει είχε χρήματα συμπτωματικά μόνο τις πρώτες μέρες του μήνα. Πολύ γρήγορα οι οικονομίες του εξανεμίζονταν, καθώς πλήρωνε τα τρέχοντα χρέη του και έδινε στους φτωχούς και στην οικογένειά του στην Σκιάθο. Παράλληλα, η κοπιαστική πνευματική εργασία που συνοδευόταν από το ποτό και το τσιγάρο δεν άργησαν να βάλουν και την υγεία του σε περιπέτειες από νωρίς.
Ο Παπαδιαμάντης ήταν ένας μοναχικός άνθρωπος, απόλυτα αφοσιωμένος στην τέχνη του και ολοκληρωτικά δοσμένος σε μία ασκητική ζωή που δεν μπορούσε να μην περιλαμβάνει και την μεγάλη του αγάπη για την εκκλησία ψέλνοντας για πολλά χρόνια στον Ι. Ναό Αγίου Ελισσαίου. Δεν είχε πολλούς φίλους και πολλές φορές και αυτοί δεν μπορούσαν να εισβάλουν στον δικό του μοναδικό κόσμο που βασίλευε κατά κύριο λόγο η Σκιάθος και η θρησκεία. Στενοί του φίλοι υπήρξαν, ο Γιάννης Βλαχογιάννης και ο Μιλτιάδης Μαλακάσης.
Αρχικά ο Παπαδιαμάντης θεωρήθηκε ηθογράφος ενώ περνώντας τα χρόνια τη θέση των ηθογραφημάτων πήραν τα υπέροχα διηγήματά του, δίνοντάς του τον τίτλο του πατέρα του διηγήματος στην Ελλάδα. Τα θέματά του τα αντλούσε τόσο από τις παιδικές του μνήμες στη Σκιάθο όσο και από τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους που συναναστρεφόταν. Ο λόγος του αν και λιτός διακατέχεται από μία λεπτή ποιητικότητα. Αρχικά, ο Παπαδιαμάντης χρησιμοποιούσε την καθαρεύουσα για την συγγαραφή των έργων ενώ στα επόμενα χρόνια δε δίστασε να γράψει στην δημοτική. Όντας εν ζωή η λογοτεχνική του αξία ενώ ήταν παραδεκτή ουσιαστικά από όλους τους σημαντικούς ανθρώπους της εποχής εντούτοις μόνο μετά το θάνατό του αναγνωρίστηκε, δίνοντάς του τη θέση στον κόσμο της λογοτεχνίας που πραγματικά του ανήκε.
Το έργο του δεν κατάφερε να το δει τυπωμένο όσο ζούσε. Μετά τον θάνατό του τυπώθηκαν έργα του από τις εκδόσεις Φέξη (1912-1913), τον Οίκο Ελευθερουδάκη το 1925-1930, τον Αθ. Καραβιά το 1945, τον Εκδοτικό Οίκο Δ. Δημητράκου και την Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων.
Ο Παπαδιαμάντης, πέρα από τα τρία μυθιστορήματα και τα τρία εκτεταμένα διηγήματα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνεται και το αριστούργημά του η Φόνισσα, έγραψε 180 διηγήματα και 40 μελέτες και άρθρα, ενώ η πρώτη του συγγραφική απόπειρα καταγράφεται με το έργο του Η μετανάστις.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Άγιος των γραμμάτων όπως τον αποκαλούν αποτελεί έναν λογοτέχνη αντικείμενο μελέτης από πλήθος επιστημόνων. Έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιανουαρίου του 1911 αφού πρώτα είχε χτυπηθεί στην Αθήνα από ρευματισμούς επιβαρύνοντας την κατάσταση της υγείας του, κάτι που τον έκανε να εγκαταλείψει την δημοσιογραφία και να επιστρέψει στην αγαπημένη του γενέτειρα την Σκιάθο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου