Μικρά του 1821

«Η εξισλάμισις των απίστων.»

«Εμεσολάβησεν η μαύρη περίοδος του 16ου αιώνος. Πολλά από τα προνόμια κατεπατήθησαν, άλλων η λειτουργία δεν είχε σημασίαν προ των απεριγράπτων καταπιέσεων και ωμοτήτων υπό των Τούρκων πασάδων και αυτού του σουλτάνου και ηπειλήθη και αυτή η θρησκεία. Ο Σελήμ ο Α’ εσκέφθη να μεταβάλη τας εκκλησίας εις τεμένη, να εξισλαμίσει τους Χριστιανούς ραγιάδες και να θανατώση εκείνους που θα ηρνούντο να δεχτούν τη θρησκείαν του προφήτου. Τα δοθέντα υπό του Μωάμεθ Β’ προς τους Έλληνας προνόμια αμφισβητήθησαν, και δια τον Σελήμ ήτο αρκετή η αρχή ότι η εξισλάμισις των απίστων ήτο η περισσότερον ευχάριστος πράξις εις τον Αλλάχ. Το κακόν απετράπη χάρις εις τον τότε Πατριάρχη Θεόληπτον τον Α’ ή τον Ιερεμία τον Α’, οδήγήσαντα ενώπιον του σουλτάνου τρεις βαθυγήρους γενιτσάρους, που εβεβαίωσαν ενόρκως ότι είχαν ακούσει αυτοί οι ίδιοι μετά την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως τον Μωάμεθ τον Β’ απαγγέλοντα τα προνόμια που παρεχώρησεν εις τους Έλληνας.» Διονύσιος Κόκκινος. Η Ελληνική Επανάστασις, τομ.1-6. Μέλισσα, Αθήνα, 1967. «Μαυροκορδάτος και Κωλέττης.» «Ἡ δυστυχία εἶναι ὅτι οἱ δυὸ μεγαλοκέφαλοί μας Μαυροκορδάτος καὶ Κωλέτης ζηλεύει ἕνας τὸν ἄλλον, κι᾿ ὅ,τι καλὸ κάμη ὁ ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τὸ χαλάγει ὁ ἄλλος. Δία νὰ μὴν πάγη ὁ Κωλέτης, καθὼς ἦταν διαταμένος, μὲ τοὺς Ρουμελιῶτες, τὸ χάλασε αὐτὸ ὁ Μαυροκορδάτος καὶ ῾νέργησε καὶ πάγει κεφαλὴ ὁ Κουντουργιώτης. Κι᾿ αὐτὸ τὸ σκέδιον ἦταν τοῦ Μαυροκορδάτου, νὰ μὴν γένη τίποτας καλὸ εἰς τὴν πατρίδα, καθὼς δὲν ἔγινε. Διορίζεται ὁ Κουντουργιώτης, διορίζει καὶ τὸν Σκούρτη τὸ Νυδραῖον ἀρχιστράτηγόν του, κι᾿ ὅσο ἤξερε ὁ ἕνας ἤξερε κι᾿ ὁ ἄλλος ἀπὸ πόλεμον. Τότε μπῆκαν σὲ δυσαρέσκεια ὅλοι οἱ σημαντικοὶ ἀρχηγοὶ ὁποῦ ῾ταν ἐκεῖ, ὁποῦ εἴδανε τὸ Σκούρτη ἀρχιστράτηγον ἀπάνου– εἰς τὸν Καρατάσιον, εἰς τὸν Καραϊσκάκη, εἰς τὸν Χατζηχρῆστο, εἰς τὸν Τζαβέλα καὶ εἰς τοὺς ἄλλους. Ὁ Κουντουριώτης, κουτός, ἀφοῦ εἶδε ὁποῦ ῾ναι αὐτὸς ἀμαθὴς ἀπὸ αὐτά, ἀντὶς νὰ βάλῃ ἀρχηγὸν νὰ σώση τὴν πατρίδα κι᾿ αὐτὸς νὰ δοξαστῆ, κατὰ δυστυχίαν ἀπὸ τὸ «ὅμως» δὲν ξέρει ἄλλο, καὶ ἔβαλε τὸν Σκούρτη νὰ διοικήσῃ καὶ νὰ ὁδηγήσῃ καὶ τοὺς ἀρχηγοὺς τῆς ξηρᾶς ὁ θαλασσινός, ἁπλὸς ἀξιωματικὸς – οὔτε καὶ τῆς θάλασσας τὸν πόλεμον δὲν τὸν γνώριζε καλά. Ἔλεγε τῶν στεργιανῶν, «Ὄρτσα, πότζα!» Ἐκεῖνοι ἔλεγαν «Τί λέγει αὐτός, γαμῶ τὸ καυλί τ᾿ ;» Μακρυγιάννη. Απομνημονεύματα. «Το Κοράνι.» «Το Κοράνι απηγόρευεν εις τους πιστούς να μανθάνουν τας γλώσσας των απίστων. Και η άγνοια αυτή εκράτησε τους μουσουλμάνους μακράν της ζωής των κατακτηθέντων λαών… [..] Λογαριασμοί, έγγραφα, διατάγματα συνετάσσοντο εις την ελληνικήν. Την ιδίαν γλώσσαν μεταχειρίζετο και ο Μωάμεθ Β’ και εις τας μετά των ξένων σχέσεις.» Διονύσιος Κόκκινος. Η Ελληνική Επανάστασις, τομ.1-6. Μέλισσα, Αθήνα, 1967.